เรามาทำความรู้จักคนพิการทั้ง 7 ประเภทกันดีกว่า
คนพิการ นับว่าเป็นผู้บกพร่อง(ทางร่างกาย)ในหลาย ๆ ด้าน เช่น การมองเห็น การได้ยิน หรือทางด้านจิตใจในรูปแบบต่าง ๆ ซึ่งสามารถเกิดความผิดปกติเหล่านี้ได้ตั้งแต่กำเนิด หรือเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นในภายหลังก็ได้เช่นกัน
สิ่งที่ทำให้คนพิการดูแปลกแยกไปจากคนทั่วไปคงขึ้นอยู่กับมุมมองล่ะมั้ง ที่จะทำให้คนพิการรู้สึกด้อยค่าหรือรู้สึกไร้ศักยภาพ ซึ่งในความเป็นจริงแล้วอาจจะไม่ได้เป็นเช่นนั้น สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ล้วนเป็นสิ่งที่ต้องพิสูจน์ให้คนอื่นยอมรับได้โดยทั่วกัน
สิ่งแรกที่คนพิการต้องการ คือ ความเท่าเทียมและสิทธิอันเสมอภาคในสังคม ซึ่งปฏิเสธไม่ได้ว่าความเหลื่อมล้ำที่มีอยู่ในปัจจุบันนั้น ไม่ใช่เพียงช่องว่างเล็ก ๆ เลย แต่เป็นเหมือนกับช่องโหว่ของสังคมที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากหลาย ๆ ฝ่าย เพื่ออุดให้รอยรั่วนี้มีขนาดเล็กลง
อย่างไรก็ดี ความพิการนี้มีทั้งแบบที่เราสามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจน ชนิดที่ว่ามองปราดเดียวก็ดูออก กับอีกแบบคือความพิการที่อยู่ภายใน ที่อาจจะต้องใช้เวลาในการมองหาเสียหน่อย
ซึ่งเทคโนโลยีในปัจจุบันก็พยายามถึงที่สุดที่จะทดแทนสิ่งที่ขาดไปนั้น เช่น ขาเทียม เครื่องช่วยฟัง วีลแชร์ไฟฟ้า และอื่น ๆ ทั้งนี้ ในพระราชบัญญัติส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ ได้ระบุไว้ถึงความพิการทั้ง 7 ประเภท แบ่งได้ตามลักษณะ คือ
1. ความพิการทางการเห็น คือ คนที่สูญเสียความสามารถทางการมองเห็น ทำให้ต้องใช้สื่อสัมผัสหรือสื่อเสียง ทดแทน แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
1.1 ตาบอด สูญเสียการมองเห็นมาก และไม่อาจรับรู้เรื่องแสงหรือมีลานสายตาที่แคบกว่า 10 องศา
1.2 สายตาเลือนราง สูญเสียการมองเห็นบางส่วน สามารถมองเห็นได้ในระดับหนึ่ง แต่ต้องเป็นอักษรขยายใหญ่หรือใช้เทคโนโลยีอำนวยความสะดวก
2. ความพิการทางการได้ยินหรือสื่อความหมาย คือผู้ที่สูญเสียการได้ยินเล็กน้อยจนถึงหูหนวก และไม่สามารถสื่อสารกับคนอื่น ๆ ได้ แบ่งเป็น 3 ประเภท คือ
2.1 หูหนวก
2.2 หูตึง
2.3 บกพร่องทางการสื่อความหมาย
3. ความพิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกาย สามารถแบ่งออกได้ 2 ประเภท คือ
3.1 พิการทางการเคลื่อนไหว จะมีข้อจำกัดในการดำเนินชีวิตประจำวัน
3.2 พิการทางด้านร่างกายเป็นผลมาจากความผิดปกติของศีรษะ ใบหน้า ลำตัว และภาพลักษณ์ภายนอกที่ชัดเจน
4. ความพิการทางจิตใจหรือพฤติกรรม สามารถแบ่งออกได้หลายประเภท โดยอาการเหล่านั้นอาจทำให้เกิดความทุกข์ทรมาน หรือความบกพร่องในการดำเนินกิจวัตรต่าง ๆ โดยมากจะใช้สาเหตุของโรคเป็นเกณฑ์ในการแบ่ง ได้แก่
4.1 โรคจิตเภท
4.2 โรคซึมเศร้า
4.3 โรคอารมณ์สองขั้ว (bipolar)
4.4 โรคกังวลไปทั่ว
4.5 โรคออทิสซึ่ม
4.6 ความผิดปกติที่เกิดจากการใช้ยาเสพติด
4.7 โรคสมองเสื่อม
5. ความพิการทางสติปัญญา คือคนที่มีพัฒนาการช้ากว่าปกติ และมีระดับเชาว์ปัญญาที่ต่ำกว่าคนทั่วไป
6. ความพิการทางการเรียนรู้ บกพร่องในทักษะการเรียนรู้ เช่น การคำนวณ การคิด การพูด การฟัง
7. ความพิการทางออทิสติก มีความผิดปกติของสมอง และความผิดปกตินั้นแสดงก่อนอายุ 2 ขวบครึ่ง โดยอาจพบความผิดปกติทางการสื่อสาร ทางสังคมและปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น หรือความผิดปกติทางอารมณ์และพฤติกรรม
คนพิการแต่ละประเภทก็มีความต้องการและข้อจำกัดที่แตกต่างกันออกไป การอยู่ร่วมกันของคนที่มีความแตกต่างกันถึง 7 แบบ อาจจะสร้างความยุ่งยากเสียเล็กน้อย แต่เชื่อว่ามันไม่ไกลเกินเอื้อม ถ้าเราเรียนรู้กันไป ปรับตัวกันไป ไม่ว่าจะมีคนที่แตกต่างกันสักกี่ร้อยประเภทก็คงไม่ใช่ปัญหา