สังคมในปัจจุบันเริ่มเปิดกว้างและยอมรับความเป็นไปในแต่ละยุคสมัย ตามการขับเคลื่อนของพลวัตรที่ได้รับอิทธิพลจากปัจจัยทางสังคม เศรษฐกิจ การเมือง เทคโนโลยี กฏหมาย ฯลฯ โดยเฉพาะด้านสังคมที่ยอมรับและส่งเสริมให้ผู้ด้อยโอกาสหรือผู้พิการ เข้าถึงปัจจัยกำหนดสุขภาพทางสังคมได้มากขึ้น (Social Determinants of Health; SDH) เช่น การศึกษา การประกอบอาชีพ และรายได้ เป็นต้น
ปัจจัยเหล่านี้นำไปสู่แนวคิดการสนับสนุนและผลักดันให้คนพิการได้รับความเท่าเทียม และมีส่วนร่วมในสังคมอย่างมีศักดิ์ศรี และให้ความสำคัญเรื่องสิทธิมนุษยชน (Human Rights Approaches) ตามที่องค์การสหประชาชาติประกาศ “ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน” ซึ่งส่งผลต่อการผลักดันคนพิการ โดยเปิดโอกาสให้ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมจัดกิจกรรมรณรงค์ให้เกิดการส่งเสริม และพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการโดยอยู่บนฐานของสิทธิอย่างเป็นรูปธรรมและได้มาตรฐานในระดับสากล
บริษัท ไทยออยล์ จำกัด (มหาชน) เป็นอีกหนึ่งองค์กรที่ให้ความสำคัญในเรื่องสิทธิมนุษยชน โดยมีเป้าหมายที่จะช่วยลดความเหลื่อมล้ำในสังคม ตามแนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืนขององค์กรสหประชาชาติ (UN Sustainable Development Goals) หรือ SDGs ในด้าน “การจ้างงานที่สร้างคุณค่า” โดยมีแนวทางในการดำเนินการใน 3 ประเด็นหลัก ได้แก่
“สร้างคน” สร้างกำลังใจให้ผู้บกพร่องทางร่างกายและผู้ด้อยโอกาสในสังคมได้เห็นคุณค่าในตัวเอง และเพิ่มศักยภาพการทำงานร่วมกับคนในสังคม
“สร้างโอกาส” สร้างอาชีพทางเลือก เพื่อชีวิตที่ดีขึ้นซึ่งเป็นการบูรณาการอาชีพให้กับคนพิการอย่างยั่งยืนและมีเกียรติ ตามปณิธานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 ในด้านการช่วยเหลือผู้พิการ
“สร้างอนาคต” ส่งเสริมเศรษฐกิจครอบครัว สร้างรากฐานของความเท่าเทียมในสังคมไทย
โครงการ Cafe Amazon for chance สาขาโรงพยาบาลแหลมฉบัง เป็นอีกหนึ่งโครงการเพื่อสังคมที่ไทยออยล์ให้การสนับสนุนตามแนวทางดังกล่าว โดยมีการจ้างงานผู้พิการทางการได้ยินมาทำหน้าที่เป็นบาริสต้าประจำร้าน
โครงการนี้ได้รับความร่วมมือจากบริษัท ปตท. น้ำมันและการค้าปลีก จำกัด (มหาชน) หรือ “โออาร์” ในฐานะเจ้าของลิขสิทธิ์ Cafe Amazon และดำเนินการโดยบริษัท สานพลัง วิสาหกิจเพื่อสังคม จำกัด หรือ “สานพลังฯ” ซึ่งเป็นบริษัทที่ไทยออยล์ร่วมลงทุนกับบริษัทในกลุ่มปตท. เพื่อดำเนินธุรกิจด้านวิสาหกิจเพื่อสังคม
คุณวิโรจน์ มีนะพันธ์ รองกรรมการผู้จัดการใหญ่ด้านกำกับองค์กรและกิจการสัมพันธ์ บริษัท ไทยออยล์ จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า ไทยออยล์เห็นความสำคัญของการให้โอกาสทางอาชีพกับผู้พิการ เพื่อสนับสนุนการยกระดับคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น โดยการเปิดโครงการ Cafe Amazon for chance สาขาโรงพยาบาลแหลมฉบังที่ไทยออยล์ให้การสนับสนุน ทำให้เกิดการจ้างงานผู้พิการทางการได้ยินจากโรงเรียนโสตศึกษาชลบุรี ที่มีความพร้อมและทักษะที่จะก้าวขึ้นมาเป็นบาริสต้าประจำร้าน
โดยผ่านการอบรมตามมาตรฐานของร้านคาเฟ่อเมซอน ฝึกฝนปฏิบัติงานจริงกับพนักงานปกติ เพื่อให้การทำงานมีความคล่องตัว ลดปัญหาการสื่อสารบางอย่างที่อาจเป็นอุปสรรคในการทำงาน สามารถสร้างรายได้และถือเป็นการเปิดมุมมองและโอกาสทางอาชีพทางเลือกใหม่ให้กับผู้พิการทางการได้ยินให้อยู่ในสังคมได้อย่างยั่งยืน
คุณธนภร ฤทธิแผลง ผู้อำนวยการโรงเรียนโสตศึกษาชลบุรี กล่าวว่า โรงเรียนสังกัดสํานักบริหารงานการศึกษาพิเศษ สำนักคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ มีวัตถุประสงค์ในการส่งเสริมและสนับสนุนให้นักเรียนมีทักษะพื้นฐานในการประกอบอาชีพ โรงเรียนมีเด็กพิการ 3 ประเภทคือ เด็กออทิสติก เด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญา และเด็กที่มีความบกพร่องทางการได้ยิน นักเรียนกว่า 90 เปอร์เซ็นต์ เป็นนักเรียนประจำ
ถึงแม้ว่าจะได้รับโอกาสจากภาครัฐในการสนับสนุนการศึกษาเป็นอย่างดี แต่เด็กพิการที่นี่จะขาดโอกาสทางสังคมจะไม่เท่าเทียมคนอื่น เขาฟังไม่ได้ ไม่เข้าใจ มีฐานะยากจน ไม่มีอะไรเลย ไม่มีทั้งพ่อและแม่ เด็กที่นี่มีความสุขที่ไม่ได้ยินอะไร เขาจะจินตนาการสิ่งต่างๆ เองในแง่บวก รัฐบาลช่วยได้แค่อยู่ในโรงเรียนจนจบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 และจะต้องออกไปประกอบอาชีพหาเลี้ยงตนเอง ถือเป็นโจทย์ที่ต้องมาดูว่าโรงเรียนจะเตรียมความพร้อมให้พวกเขาออกสู่สังคมได้อย่างไร
ตอนนี้เราพัฒนาเด็กเพื่อให้เขาออกไปช่วยเหลือตัวเองได้ อย่างน้อยไปเป็นลูกจ้าง โดยใช้ทักษะที่โรงเรียนสอน ถ้าเรียนต่อก็แนะนำให้เรียนสายอาชีพที่มีงานรองรับ
อาชีพบาริสต้าถือเป็นทางเลือกใหม่ที่ทางโรงเรียนได้รับโอกาสจากไทยออยล์เข้ามาคัดเลือกนักเรียนไปทำงานในร้าน Cafe Amazon for chance ถือเป็นความโชคดีที่เด็กได้ออกไปมีอนาคตมีอาชีพที่มั่นคง และคาดหวังว่าเด็กกลุ่มอื่นๆ จะได้รับโอกาสต่อไป และยินดีที่ไทยออยล์จะเข้ามาพัฒนาสร้างอาชีพให้ผู้พิการในสายงานอื่นๆ ที่นักเรียนสนใจ เช่น เบเกอรี่ หรือ งานศิลปะเพื่ออาชีพ
คุณนันทวัฒน์ แซ่ผ่าน (น้องพ่าน) บาริสตร้าพิเศษประจำร้าน Cafe Amazon for chance สาขาโรงพยาบาลแหลมฉบัง (แปลโดยล่ามภาษามือ) กล่าวว่า อาชีพบาริสต้าเป็นอาชีพที่ใฝ่ฝัน อยากออกมาเปิดร้านเป็นของตัวเองแต่ยังไม่พร้องทั้งเรื่องทักษะและการเงิน ถ้าไทยออยล์ไม่ได้เปิดโอกาสแบบนี้เขาคงต้องกลับไปช่วยพ่อแม่ทำงานที่บ้าน ถ้าไปสมัครงานตามโรงงานยังไม่รู้ว่าเขาจะรับหรือไม่ เพราะการแข่งขันค่อนข้างสูง รุ่นพี่หลายคนยังไม่มีงานทำ
จากประสบการณ์ที่ได้จากโรงเรียนถือเป็นทักษะขั้นพื้นฐาน ตอนนี้ได้เงินเดือนละ 12,000 บาท เก็บเงินทุกเดือนเดือนละ 5 พันบาท ไว้เป็นทุนในอนาคต หากมีประสบการณ์มากพออาจออกไปเปิดร้านเป็นของตัวเอง
อยู่ที่นี่มีความสุขมากได้เจอคนมากมาย จากที่เคยมีทักษะขั้นพื้นฐานจากการดูแลร้านกาแฟที่โรงเรียนโสตศึกษาชลบุรี ตอนนี้ได้ความรู้เพิ่มขึ้นมากมายได้รับการอบรมได้พัฒนา ถ้าไปทำงานที่อื่นยังไม่รู้เลยว่าสมัครไปเขาจะรับไหม ไม่รู้จะได้เงินเดือนเท่าไร เพราะจบแค่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่นี่ถือว่าได้รับโอกาสที่ดีให้กับชีวิต มีรายได้เลี้ยงตัวเอง ได้ทำงานที่ตัวเองรักได้เจอคนมากมาย
คุณศันทนีย์ ใจเป็นชาย ผู้จัดการสาขาประจำร้าน Cafe Amazon for chance สาขาโรงพยาบาลแหลมฉบัง บาริสต้าปกติ กล่าวว่า ในช่วงแรกถือว่ามีอุปสรรคมากในการสื่อสาร เพราะน้องยังไม่เข้าใจเรื่องการเงิน ยังคิดเงินไม่เป็น ทอนเงินไม่ได้ ต้องมาเรียนรู้กันใหม่ซึ่งไม่ใช่เรื่องยาก ไม่ได้เป็นอุปสรรคในการทำงาน
ช่วงแรกใช้สัญลักษณ์เมื่อต้องการสื่อสาร หากลูกค้าต้องการเพิ่มความหวานหรือลดความหวาน แต่ตอนนี้ทางบริษัทได้มีการพัฒนาด้วยระบบคอมพิวเตอร์จึงหมดปัญหาเรื่องการสื่อสาร ประกอบกับตัวน้องๆ ได้คิดภาษาง่ายๆ ที่ใช้สื่อสารภายในร้าน เช่นเรื่องเมนูขนมต่างๆ เพื่อให้เข้าใจตรงกัน ไม่ให้เกิดการผิดพลาดมาใช้ในการสื่อกันเองภายในร้าน
ไทยออยล์ตั้งเป้าพัฒนาโครงการ SE ในพื้นที่จังหวัดชลบุรี พัฒนาอาชีพจากทรัพยากรท้องถิ่น เพิ่มศักยภาพให้ผู้ด้อยโอกาสในชุมชน ยกระดับความเท่าเทียมในสังคมให้คนกับด้อยที่โอกาสได้ยืนอยู่ในสังคมอย่างมีศักดิ์ศรีอย่างเท่าเทียมกัน สร้างความสุขที่ยั่งยืนสู่ชุมชน
