📌📌สาระดีดี…มีGURU!! ศัพท์น่ารู้ สู้ Covid-19

• COVID-19 คือ ชื่ออย่างเป็นทางการสำหรับเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 โดยใช้ชื่อว่า COVID-19 ซึ่งย่อมาจาก “coronavirus disease starting in 2019” หรือโรคไวรัสโคโรนาที่เริ่มต้นในปี 2019 ได้รับการประกาศจากองค์การอนามัยโลก เมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2563

• Coronavirus เป็นกลุ่มของเชื้อไวรัสที่สามารถก่อให้เกิดโรคทางเดินหายใจในคน ซึ่งไว้รัสในกลุ่มนี้มีหลายสายพันธุ์ ส่วนใหญ่ทำให้เกิดอาการที่ไม่รุนแรง คือ เป็นไข้หวัดธรรมดา ในขณะที่บางสายพันธุ์อาจก่อให้เกิดอาการรุนแรงจนเป็นปอดอักเสบได้ เช่น โรคติดเชื้อไวรัสทางเดินหายใจตะวันออกกลาง (เมอร์ส) หรือ โรคซาร์ (SARS)

• Coronavirus 2019 ไวรัสในกลุ่มโคโรนาที่มีการค้นพบใหม่ ไม่เคยปรากฏว่ามีการติดเชื้อไวรัสชนิดนี้ในคนมาก่อน พบครั้งแรกที่เมืองอู่ฮั่น มณฑลหูเป่ย์ สาธารณรัฐประชาชนจีน ในช่วงปลายปี 2019

• WHO (World Health Organization) องค์การอนามัยโลก

• CDC (Centers for Disease Control and Prevention) ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค

• Endemic โรคประจำถิ่นที่เกิดขึ้นในท้องถิ่นใดท้องถิ่นหนึ่งเป็นประจำ การระบาดอยู่ในวงจำกัดมาก

• Sporadic โรคระบาดในชุมชนที่นาน ๆ ครั้งจะระบาด

• Outbreak การเกิดขึ้นหรือการปะทุขึ้นอย่างฉับพลันและรุนแรง

• Epidemic โรคระบาดที่แพร่อย่างรวดเร็ว WHO ให้นิยามว่า เป็นโรคภัยหรือความเจ็บป่วยที่เกิดขึ้นในชุมชนหรือภูมิภาคใด ๆ ที่เพิ่มมากขึ้นจนเกินความคาดหมาย ส่วน US-CDC ให้นิยามว่าเป็นโรคที่มีผู้ป่วยเพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็วจนเกินความคาดหมาย

• Pandemic โรคระบาดขนาดใหญ่ WHO ให้นิยามว่าเป็นเชื้อโรคใหม่ที่ระบาดไปทั่วโลก ทำให้อัตราการป่วยและเสียชีวิตเพิ่มสูงขึ้นอย่างมาก ส่วน US-CDC ให้นิยามว่าเป็นโรคที่แพร่ระบาดในหลายประเทศหรือหลายทวีป ส่งผลกระทบต่อผู้คนจำนวนมาก

ด้านการแพทย์

• PUI (Patients under investigated) ผู้ป่วยติดเชื้อระบบทางเดินหายใจส่วนบน

• Close contact ผู้สัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วย

• High Risk Contact ผู้สัมผัสที่มีความเสี่ยงต่อการรับเชื้อสูง

• Cluster กลุ่ม

• emerging disease โรคเกิดใหม่

• disease โรค

• communicable disease โรคติดต่อ

• transmission การแพร่เชื้อ

ด้านสังคมและการป้องกัน

• Super Spreader ผู้ติดเชื้อไวรัสโคโรนาที่สามารถแพร่กระจายเชื้อไปสู่ผู้อื่นในวงกว้าง

• Social Distancing ระยะห่างทางสังคม เป็นการเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลเพื่อลดการแพร่กระจายของเชื้อไวรัส

• Self quarantine มาตรการควบคุมโรค คือ การให้ผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคแยกตัวเองออกจากครอบครัว ชุมชน หรือสังคม เพื่อลดการแพร่กระจายของเชื้อไวรัส

• Work From Home การทำงานจากที่บ้าน เป็นหนึ่งในช่องทาง Social Distancing

• Lockdown ป้องกัน ในที่นี้หมายถึงการปิดประเทศ หรือปิดพรมแดน ห้ามบุคคลในประเทศเดินทางออกนอกประเทศ และห้ามบุคคลภายนอกประเทศเดินทางเข้ามาในประเทศ

• Fake news คือ ข่าวปลอม หรือข่าวลวง ที่ถูกพิสูจน์ได้ว่าไม่จริง และมีผลกระทบในระดับความเชื่อ

• Isolation การแยกตัวผู้ป่วยที่เป็นโรคติดต่อ

• Quarantine Activities กิจกรรมที่ทำขณะแยกตัวเองออกจากครอบครัว ชุมชน หรือสังคม เพื่อลดการแพร่กระจายของเชื้อไวรัส

ขอบคุณข้อมูลจาก : กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข, ศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค (Centers for Disease Control and Prevention)

องค์การอนามัยโลก (World Health Organization)